“การเลี้ยงไก่ชน” นอกจากการคัดเลือกสายพันธ์ไก่ชนที่ดีมาพัฒนาแล้ว การรู้จักวิธีการดูแลรักษาก็เป็นสิ่งที่จำเป็น โดยเฉพาะโรคที่มักเกิดขึ้นกับพ่อแม่พันธ์ โดยเฉพาะพ่อพันธ์ไก่ชนที่มักเป็นบ่อยนั้นคือ “โรคเห็บเสี้ยน” สาเหตุหลักเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย แมลงกัดต่อย จนไก่ชนมีอาการคันบริเวณที่เป็นและจิกกัดจนเป็นแผล เมื่อไม่รีบรักษาหรือไม่สังเกตุ จะเกิดอาการลามตามข้อขา หากเป็นขั้นรุนแรงอักเสบ เชื้ออาจลุกลามเข้ากระแสเรือดทำให้เลือดเป็นพิษทำให้ไก่ชนเสียชีวิตได้
โรคเห็บเสี้ยน หรือเหน็บเสี้ยน เกิดจากสาเหตุ 4 ประการ ดังนี้
1. เกิดจากการกดทับของข้อขาเป็นเวลานานๆ ส่วนใหญ่ไก่ที่เป็นลักษณะนี้เป็นไก่ที่อ้วนหรือมีอายุมากๆ
2. เกิดจากเชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย ไก่จะมีอาการคันบริเวณข้อขา จนต้องใช้ปากจิกบริเวณข้อขาจนเกิดแผลและลุกลามไปในที่สุด
3. เกิดจากมด หรือ เห็บ ไก่ก็จะมีอาการคันเหมือนกันแล้วไก่ก็จะใช้ปากจีกข้อขาจนเกิดแผลเหมือนกัน
4. เกิดจากการต่อสู้หรือออกกำลังของไก่
โรคเห็บเสี้ยนมีอยู่ 3 ระยะ
ระยะที่ 1 หากเราสังเกตให้ดีจะมีฝื่นแดงๆ ที่ข้อขาของไก่ ระยะนี้สังเกตยากครับ แต่จะสังเกตอาการไก่เป็นหลัก โดยไก่จะพยายามใช้ปากจิกที่ข้อขา นั่นแหละเป็นอาการเริ่มแรกของเห็บเสี้ยน หากเราอยู่กับไก่ทั้งวันเราน่าจะพอสังเกตได้ครับ
ระยะที่ 2 หลังจากผ่านระยะแรกไปแล้ว ไก่จะจีกขาเพราะไก่คันบริเวณข้อขา จิกจนเกิดแผลหากเราไม่รีบรักษาแผลก็จะลุกลามกินลึกไปเรื่อยๆ
ระยะที่ 3 เป็นระยะอันตราย ไก่ที่เป็นระยะนี้โอกาสหายจะมีน้อยถึงขั้นเสียชีวิตได้ เกิดจากที่เราไม่รีบรักษาจนเกิดแผลลึกจนถึงกระดูกข้อขา มีอาการอักเสบเชื้ออาจลุกลามเข้ากระแสเรือดทำให้เลือดเป็นพิษทำให้ไก่ชนเสียชีวิตได้
การรักษา จึงควรรักษาตั้งแต่ระยะแรกเริ่มที่เป็น หากปล่อยไม่รีบรักษา จะรักษาให้หายได้ยาก ในกรณีที่ไก่ชนเป็นระยะที่สาม อาจจะต้องรักษาแผลอย่างถูกวิธีร่วมกับการให้ยา วิธีการรักษา ทำความสะอาดบริเวณแผลด้วยแอลกอฮอร์ 70% ใช้สำลีชุบน้ำเกลือ จะช่วยในการงอกขยายของเซลล์ใหม่และไม่ทำลายเนื้อเยื่อ หรือใช้เบตาดีนเช็ดที่แผล เนื่องจากสามารถฆ่าได้ทั้งเชื้อแบคทีเรีย และเชื้อไวรัส จากนั้นใช้ผ้าก็อสหุ้มสำลีพันปิดทับแผลอีกที ไก่ชนที่มีอาการหนักควรให้ยาแก้ปวดลดไข้ เช่น แอสไพริน เพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรีย รักษาติดต่อกันประมาณ 5 วัน หรือตามอาการ
นอกจากนี้ไก่ที่เป็นเห็บเสี้ยน ควรบำรุงด้วยอาหารที่ให้วิตามินซีสูงๆ เพราะวิตามินซีจะทำให้แผลหายเร็วขึ้น ซึ่งสามาถหาได้จาก ฝรั่ง ส้ม มะละกอ หรือจะหาซื้อวิตามินซีชนิดเม็ดก็ได้ รวมถึงอาหารที่อุดมไปด้วยธาตุสังกะสี เช่น ไข่ ถัวเหลือง จะช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น
สิ่งสำคัญของการรักษาโรคเห็บเสี้ยนไม่หาย ส่วนใหญ่เกิดจากการรักษาแผลที่ผิดวิธี ดูแลแผลไม่ถูกต้อง โรคเห็บเสี้ยนเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย การทำความสะอาดและรักษาแผลให้สะอาดจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากรักษาตามวิธีเบื่องต้นแล้วไม่หาย ควรนำไก่ชนของท่านไปที่คลีนิครักษาสัตว์เลี้ยงใกล้บ้านทันที โชคดีมีไก่เก่งกันทุกคนครับ