การพัฒนาสายพันธ์ไก่เชิง ต้นตระกูลไก่ชนเชิงพื้นเมืองของไทย

ในปัจจุบันวงการไก่ชนได้ถูกพัฒนาไปมาก ในเรื่องของสายพันธุ์เชิงชนตามอุดมการณ์ของแต่ล่ะซุ้ม โดยเฉพาะไก่เชิงไทย ถ้าไม่อยากเพลี่ยงพล้ำให้กับพม่ารามัญ ก็ต้องมีการพัฒนาเชิงชนกันบ้าง สังเกตุได้ว่าทุกซุ้มแทบจะไม่หยุดนิ่งในการคัดสรรสายพันธุ์ พูดได้ว่าหากเราหยุดพัฒนา คนอื่นก็จะแซงเรา ที่เห็นขึ้นสังเวียนกันอยู่ทุกวันนี้ส่วนใหญ่ก็จะเป็นไก่เชิงลูกผสมผ่านการbreedingเป็นที่เรียบร้อย ส่วนสายพันธุ์ที่นิยมนำมาพัฒนากับไก่เชิงมากที่สุด คือไซง่อน ป่าก๋อย เป็นหลัก. เมื่อพูดถึงไก่เชิงเก่าแก่แต่โบราณของไทย ท่านใดที่เล่นไก่เชิงก็คงจะคิดไปถึง ไก่ตราด ,ไก่พนัส ,ไก่บางคล้าแปดริ้ว ,ไก่จันทบุรี ไก่เหล่านี้ล้วนแต่เป็นไก่ที่มีลีลาชั้นเชิงหลายรูปแบบหลายกระบวนท่าจนเป็นที่เลื่องลือและรู้จักกันมานาน ไก่เชิงสายพันธุ์แท้ๆนับวันยิ่งจะหายาก เพราะฉนั้นคนหนุ่มรุ่นหลังจำเป็นต้องศึกษาไว้ วันนี้จะมาทำความเข้าใจ ว่าไก่เชิงไทยแต่ละถิ่นกำเนิดนั้นมีวิธีสังเกตเบื้องต้นอย่างไรบ้าง.

ไก่เชิงตราด เป็นแหล่งไก่เชิงที่มีชื่อเสียงมาแต่โบราณแหล่งไก่เชิงตราดที่ดังๆ คือ ท่าพริก เป็นแหล่งไก่เชิงที่โด่งดังมาก ลักษณะของไก่เชิงตราด หน้าตา มักจะเป็นไก่หน้ากลมหงอนหินหรือหงอนเบ้คางรัดมีเหนียงเล็กน้อย กะโหลกยาว ตามีประกายแจ่มใส สีสัน มักจะเป็นไก่ประดู่หางดำ แข้งดำตาลาย หรือประดู่แดงหางหมกหรือหางดำ ในพันธุ์แข้งดำสีสร้อยคอจะเห็นชัด สร้อยปีก และสร้อยหลังจะมองดูอมเขียวปลายขนระย้าจะออกเหลืองเล็กน้อย ในพันธุ์หางหมกแข้งออกน้ำตาล สีสร้อยจะชัดเจน หางมักสั้นไม่ค่อยยาว ลักษณะหางดกตั้ง รูปร่าง จะเป็นไก่ค่อนข้างจับยาน กระดูกใหญ่ ลำตัวยาว ปั้นขาใหญ่ บั้นท้ายยาวโต คอยาว หางปุ้น แข้งขาเกล็ด ไก่ตราดมักเป็นไก่แข้งคัดมีเกล็ดพิฆาตดี แต่เกล็ดอันมีน้อยคือเกล็ดจากเดือยขึ้นไป เกล็ดเดิมพันไม่สูงนัก มักสลับมีขาดมีต่อ ชั้นเชิง ไก่ตราดส่วนมากเป็นไก่เชิงล้น คือมีเชิงมากไป มักจะชนได้สองคอ สองปีก สองขาเป็นหลัก ซึ่งเป็นเชิงนิยม การมีหลายเชิงจะมีทั้งดีทั้งเสีย ข้อดีคือ ถ้าเป็นรองหรือพบตัวเก่ง จะสามารถเปลี่ยนแก้เชิงได้ ข้อเสียคือ ถ้าเป็นต่อมักจะเล่นเชิงมากไม่ค่อยเผด็จศึกทำให้ยืดเยื้อ.

ไก่เชิงพนัสนิคม อำเภอพนัสนิคมอยู่จังหวัดชลบุรี เป็นแหล่งกำเหนิดไก่เชิงอีกแห่งหนึ่งที่เราเรียกกันว่า "ไก่พระรถ" คือไก่พระรถเสนในเรื่องนางสิบสอง หรือเรื่องพระรถเมรี เป็นไก่เชิงหลักจัด คือเชิงบน เชิงมัด แข้งเปล่า ลักษณะของไก่เชิงพนัส หน้าตา ไก่พนัสฯจะมีหน้าตากลมใหญ่ ผิวหน้าหนา หงอนใหญ่ กะโหลกใหญ่ยาว หงอนมักจะบี้หรือเบ้เล้กน้อย ตา 2 ชั้นมีประกาย แจ่มใสเป็นไก่ฉลาด สีสันไก่เมืองพระรถมีเก่งๆหลายสี เช่น เหลืองหางขาว สีเขียวหางดำ สีเขียวเลา สีเทาทองคำ สีเทาทองแดง สีเหลือง สีเทาค่อนข้างดี สีเขียวค่อนข้างหายาก ถ้าพบเห็นจะเก่ง ไก่พนัสฯจะมีสีสันชัดเจนกว่าไก่ตราด รูปร่างไก่พนัสฯเป็นไก่รอยใหญ่ กระดูกดี ลำตัวยาว หางยาว ปั้นขาใหญ่ จับมักได้เปรียบคู่ต่อสู้ แข้งขาเกล็ด ไก่พนัสฯ มักเป็นเกล็ดจระเข้ขบฟัน เกล็ดมักใหญ่ นิ้วยาว แข้งเป็นลำหวาย มีเกล็ดพิฆาตหลายอย่าง เป็นไก่ตีแม่น ตีเจ็บ ลำหนักกว่าไก่ตราด ชั้นเชิง ไก่พนัสฯเป็นไก่ที่มีลีลาดีแห่งหนึ่ง ชนสองคอ สองหน้า สองปีกเป็นหลัก เชิงไม่มากเท่าไก่ตราดเรียกว่าไม่แพรวพราวเท่าตราด แต่เชิงไม่ล้นถ้าชนกันเกิน 3อันแล้วไก่พนัสฯ จะยืนได้ดี.

ไก่เชิงบางคล้า แปดริ้ว บางคล้าแปดริ้วอยู่ใน จ.ฉะเชิงเทรา เป็นเหล่าไก่เชิงดีอีกแห่งหนึ่งของประเทศไทย ไก่เชิงบางคล้าเป็นไก่เชิงบน คือเชิงชนคุมบนเก่ง ขี่กอด ทับ ล็อคเป็นหลัก ถ้าได้เหล่าเชิงล็อก กอด คออ่อนดีๆจะแพ้ยาก ไก่เชิงบางคล้าแปดริ้ว จะเป็นไก่สีประดู่หางดำหรือหางขาวจะเป็นเหล่าที่เก่ง สีอื่นๆจะด้อยกว่า ลักษณะไก่เชิงบางคล้า หน้าตาไก่เชิงบางคล้า จะเป็นไก่หน้าใหญ่ หน้ายาว หงอนมักบี้ ตามีประกาย คางรัดเหนียงแลบดูน่ากลัวกว่าไก่เชิงอื่นๆ สีสันไก่เชิงบางคล้า จะเป็นไก่ประดู่หางดำที่สวยงาม คือ ทั้งสวยทั้งเก่ง ในบ้านที่รักษาเหล่าสายพันธุ์ไว้ดีๆจะเป็นไก่สีสันสวยงามมากประกวดได้เลย รูปร่างไก่แปดริ้ว เป็นไก่รูปร่างสวยงามจับยาวสองท่อน จับกลม บานหัวบานท้าย หางพัด หางกระลวยดกและยาว โดยเฉพาะพันธุ์ประดู่หางดำหางจะยาวมาก ปั้นขาใหญ่ยาว จะเป็นไก่รอยใหญ่ทั้งสวยทั้งเก่ง เกล็ดแข้ง ไก่เชิงบางคล้า เป็นไก่เกล็ด 2-3 แถว แบบจรเข้ขบฟันหรือปัดตลอด เป็นไก่ตีเจ็บ แข้งขาเป็นลักษณะแข้งคัดออกเหลี่ยม นิ้วยาว.

ไก่เชิงจันทบุรี จันทบุรีนอกจากจะเป็นเมืองที่มีพลอยสวยงาม ทุเรียนอร่อย เงาะล่อนแล้ว จันทบุรียังมีไก่เชิงชนดีอีกด้วย ไก่จันทบุรี เป็นไก่ไม่ค่อยสวยแต่มีฝีเท้าจัด ชั้นเชิงพอๆกับไก่ตราดไม่แพ้กัน รูปร่างเป็นไก่ทรงหางหอกตั้งจับยาน อกสั้น เป็นไก่ชนเร็ว หางสั้นๆปุ้นๆ ปั้นขาใหญ่ คอยาว ถ้าทรงคล้ายๆไก่เวียดนามจะเก่ง

หน้าตา ไก่จันทบุรี เป็นไก่หน้าใหญ่ หงอนใหญ่เบ้บี้พับ กะโหลกใหญ่และยาว เป็นไก่ฉลาดดี สีสันไก่จันทบุรี มีเก่งๆ 2 สี คือสีประดู่กับสีเหลือง เป็นไก่สีแปลกไปกว่าตำรา คือประดู่หางหมก เหลืองหางดำจะเก่งกว่าสีอื่นๆ ต้นตระกูลไก่จันทบุรีน่าจะมาจากไก่ประดู่ผสมเหลือง สีที่เก่งๆจึงเป็นสีผสม เกล็ดแข้งขาไก่จันทบุรี จะมีเกล็ดแข้งใหญ่แบบไก่เวียดนาม ขนน้อย สร้อยสั้น หางสั้น แข้งเป็นลำหวาย นิ้วยาวมีเกล็ดพิฆาตดี ชั้นเชิงลีลาไก่จันทบุรี มีชั้นเชิงเหมือนๆกับไก่ตราด จะชน สองปีก สองคอ สองขา แบบไก่ตราด เชิงถนัดคือขี่ มัดปีก เป็นต้น.

ไก่ตราดเป็นไก่ที่ทำเชิงมากที่สุด ชนเอาตัวรอดได้ดี การเลี้ยงต้องเลี้ยงให้แข็งแกร่ง เพราะต้องใช้แรงมากในการเข้าทำเชิง ถ้าเลี้ยงไม่ดี เลยอัน3ไปแล้วยังเผด็จศึกไม่ได้ จะลำบากจะหมดแรงและหมดเชิงตามมาอะไรจะเกิดขึ้นก็คงจะรู้

ไก่พนัสฯเป็นไก่เชิงหลักดีไม่ล้น การเลี้ยงต้องเลี้ยงให้แข็งแกร่ง แรงมากจะดีมีโอกาสเผด็จศึกได้เร็วและช้าสุดแล้วแต่โอกาสเรียกว่า มีหลายก็อก

ไก่เชิงบางคล้า แปดริ้ว เป็นไก่ชนหลัก เชิงคุมบนดี ลำโต รูปร่างสวยงาม ประกวดก็ได้ ตีก็ดี

ไก่จันทบุรี เหมือนๆกับไก่ตราด เป็นไก่ตีแข็งแรง ชนคล่องแคล่วว่องไว แต่เป็นไก่ตัวสั้นจะมีปัญหาเรื่องแรงถ้าชนมากอัน.

ไก่เชิงดีทั้ง 4 แหล่งที่มานี้ เป็นไก่เชิงดีแต่โบราณเป็นต้นตระกูลของไก่เชิงทั่วไปของประเทศไทย ควรคู่แก่การอนุรักษ์ให้ดำรงอยู่ สืบเนื่องต่อไป เพราะฉนั้นทุกซุ้มควรจะมีไก่ชนไทยสายพันธุ์แท้ๆแบบนี้ติดซุ้มไว้บ้างเพื่อเป็นการช่วยกันสงเสริมและอนุรักษ์สายพันธุ์ไก่ชนไทยไม่ให้สูญหายไปตามกาลเวลา...

ที่มา : โชคสันติฟาร์ม